ป้องกันก่อนพังพินาศ : ความสำคัญของเครื่องตรวจจับแก๊สรั่วในภาคอุตสาหกรรมไทย

“อุบัติเหตุจากแก๊สรั่ว หรือก๊าซพิษรั่วไหลอาจนำไปสู่ความสูญเสียครั้งใหญ่… การติดตั้ง เครื่องตรวจจับแก๊สรั่ว (Gas Leak Detector) เครื่องตรวจับก๊าซ (Gas Sensors) จึงไม่ใช่แค่ตัวเลือก แต่คือเกราะป้องกันภัยที่ภาคอุตสาหกรรมไทยไม่ควรมองข้าม!”

เครื่องตรวจจับแก๊สรั่ว ความสำคัญ

สารบัญเนื้อหา

เครื่องตรวจจับแก๊สรั่ว หรือ เครื่องเช็คแก๊ส คืออะไร?

คือ อุปกรณ์ที่ใช้ตรวจจับ และแจ้งเตือนเมื่อมีการรั่วไหลของแก๊ส หรือ ก๊าซพิษในพื้นที่ต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นแก๊สไวไฟ แก๊สพิษ ก๊าซพิษ เพื่อป้องกันอุบัติเหตุ การระเบิด หรืออันตรายต่อสุขภาพของคนงาน และความเสียหายต่อทรัพย์สินในโรงงานหรือพื้นที่เสี่ยงต่าง ๆ

เคสอุบัติเหตุที่เกิดจากแก๊ส หรือสารเคมีรั่วไหลในไทย

ในอุตสาหกรรมไทย อุบัติเหตุจากแก๊สรั่วเกิดขึ้นหลายครั้ง สร้างความเสียหายทั้งต่อชีวิตและทรัพย์สิน ซึ่งกรณีนี้สะท้อนให้เห็นว่า หากมีการติดตั้งเครื่องตรวจจับแก๊ส (Gas Detectors) ที่มีประสิทธิภาพ อาจช่วยเตือนภัยล่วงหน้าและลดความรุนแรงของเหตุการณ์ได้ *ทั้งนี้ต้องร่วมไปกับการมีมาตรการความปลอดภัยด้านอื่นๆของโรงงานอุตสาหกรรม อย่างครบถ้วน ตัวอย่างเหตุการณ์

ผลกระทบต่อธุรกิจอันเกิดจากแก๊สรั่วไหล (ความเสียหาย, การสูญเสีย, ค่าใช้จ่าย)

เมื่อเกิดเหตุการณ์แก๊สรั่วขึ้นในโรงงานหรือสถานประกอบการ ผลกระทบไม่ได้จบแค่ความเสียหายเฉพาะหน้า แต่ยังขยายตัวในหลายมิติดังนี้

กฎหมายความปลอดภัยที่เกี่ยวข้องกับ การรั่วไหลของแก๊ส และสารพิษต่างๆ

ในประเทศไทยมีกฎหมายและมาตรฐานความปลอดภัยที่กำหนดให้โรงงานต้องมีมาตรการป้องกันแก๊สรั่ว เช่น

  • พระราชบัญญัติควบคุมโรงงาน พ.ศ. 2535
  • พระราชบัญญัติวัตถุอันตราย พ.ศ. 2535
  • กฎหมายแรงงานและความปลอดภัยจากกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน
  • มาตรฐาน OSHA (Occupational Safety and Health Administration) จากสหรัฐอเมริกา ที่มักนำมาประยุกต์ใช้ในโรงงานข้ามชาติ

ทุกกฎหมายต่างเน้นย้ำให้มีการติดตั้งอุปกรณ์ตรวจวัดความปลอดภัยอย่าง *เครื่องเช็คแก๊ส* เป็นส่วนประกอบสำคัญของระบบความปลอดภัยโรงงาน

ชนิดและหลักการทำงานของ เครื่องตรวจจับแก๊สรั่ว

เครื่องตรวจจับแก๊สรั่ว แบบติดตั้ง (Fixed Type Gas Leak Detectors)

เครื่องตรวจจับแก๊สรั่วแบบติดตั้งถาวร เหมาะสำหรับพื้นที่อันตรายที่มีความเสี่ยงสูง เช่น

  • โรงกลั่นน้ำมัน
  • โรงงานเคมี
  • โรงงานผลิตก๊าซธรรมชาติ
  • ห้องควบคุมระบบปรับอากาศในอาคารสูง

ระบบจะตรวจวัดคุณภาพอากาศอย่างต่อเนื่อง ติดตั้งเซ็นเซอร์ตามจุดเสี่ยง หากพบการรั่วไหลของแก๊ส เครื่องจะส่งสัญญาณเตือนและสั่งการระบบป้องกัน เช่น การเปิดระบบระบายอากาศ การปิดวาล์วแก๊สอัตโนมัติ เพื่อลดโอกาสเกิดเหตุเพลิงไหม้หรือการระเบิด

เครื่องตรวจจับแก๊สรั่ว แบบพกพา (Portable Type Gas Leak Detectors)

เครื่องเช็คแก๊สแบบพกพาเหมาะสำหรับใช้ในงานตรวจสอบพื้นที่เฉพาะจุดหรือพื้นที่เสี่ยงชั่วคราว มีขนาดเล็ก น้ำหนักเบา เคลื่อนย้ายสะดวก ตัวอย่างการใช้งานเช่น

  • การตรวจสอบก่อนเข้าไปในพื้นที่อับอากาศ เช่น ถังเก็บน้ำมัน บ่อบำบัด
  • การตรวจจุดซ่อมบำรุงระบบท่อส่งแก๊ส
  • การตรวจสอบพื้นที่ก่อนเริ่มงานเชื่อม ตัด หรือเจียรเหล็ก

หลักการทำงานของเครื่องตรวจจับแก๊สแบบพกพามักใช้เซ็นเซอร์หลายประเภท เช่น เซ็นเซอร์อินฟราเรด (Infrared Sensor), เซ็นเซอร์อิเล็กโตรเคมิคอล (Electrochemical Sensor) และเซ็นเซอร์เร่งปฏิกิริยา (Catalytic Sensor) เพื่อวัดระดับความเข้มข้นของแก๊สเฉพาะชนิด เช่น ก๊าซมีเทน (CH₄), ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ (CO), ก๊าซไฮโดรเจนซัลไฟด์ (H₂S)

เครื่องตรวจจับแก๊สรั่ว แบบเคลื่อนย้ายได้ (Transportation Type Gas Leak Detectors)

เครื่องเช็คแก๊สประเภทนี้ออกแบบมาสำหรับใช้ในยานพาหนะหรือการขนส่งวัตถุไวไฟ เช่น

  • รถบรรทุกขนส่งแก๊ส LPG, LNG
  • เรือบรรทุกน้ำมัน
  • ตู้คอนเทนเนอร์ขนส่งสารเคมี

อุปกรณ์จะตรวจวัดคุณภาพอากาศภายในพาหนะระหว่างขนส่งอย่างต่อเนื่อง หากพบการรั่วไหลจะมีสัญญาณเตือนทันทีเพื่อให้คนขับหรือผู้ควบคุมสามารถแก้ไขสถานการณ์ได้อย่างปลอดภัย

การเลือกเครื่องตรวจจับแก๊สให้เหมาะกับอุตสาหกรรมไทย

อุตสาหกรรมที่จำเป็นต้องใช้

หลายอุตสาหกรรมในไทยมีความเสี่ยงจากการใช้หรือผลิตแก๊ส ดังนั้นการติดตั้งเครื่องตรวจจับแก๊สรั่ว หรือเครื่องเช็คแก๊ส จึงเป็นสิ่งจำเป็น เช่น

  • อุตสาหกรรมปิโตรเคมี: ใช้สารไวไฟและแก๊สจำนวนมาก มีความเสี่ยงต่อการระเบิดสูง
  • อุตสาหกรรมอาหาร และเครื่องดื่ม : การใช้ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในการผลิตและเก็บรักษาอาหาร
  • อุตสาหกรรมไฟฟ้า: โรงไฟฟ้าที่ใช้ก๊าซธรรมชาติเป็นเชื้อเพลิง
  • โรงแยกก๊าซ: มีการจัดเก็บและแยกแก๊สชนิดต่างๆ ซึ่งต้องการการตรวจวัดอย่างแม่นยำ
  • โรงเหล็ก: มีการใช้ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์และก๊าซเชื้อเพลิงในกระบวนการถลุงเหล็ก หากรั่วไหลจะเป็นอันตรายต่อชีวิตและเกิดอุบัติเหตุรุนแรง
  • โรงงานเคมี: ใช้สารเคมีและก๊าซพิษหลายชนิด เช่น แอมโมเนีย คลอรีน ไฮโดรเจนซัลไฟด์ การรั่วไหลอาจก่อให้เกิดพิษต่อคนงานและสิ่งแวดล้อม
  • โรงบำบัดน้ำเสีย: มีกระบวนการย่อยสลายทางชีวภาพที่ปล่อยก๊าซมีเทนและไฮโดรเจนซัลไฟด์ ซึ่งเป็นก๊าซไวไฟและเป็นพิษสูง จำเป็นต้องควบคุมการรั่วไหลอย่างใกล้ชิด

การเลือกเครื่องตรวจจับแก๊สให้เหมาะกับอุตสาหกรรมไทย

แต่ละอุตสาหกรรมต้องตรวจวัดแก๊สแตกต่างกัน ดังนั้นควรเลือกเครื่องเช็คแก๊สที่รองรับชนิดแก๊ส หรือก๊าซเป้าหมาย

1. ก๊าซไวไฟ (Flammable Gases)
ก๊าซ สูตรเคมี ตัวอย่างอุตสาหกรรมที่ใช้
มีเทน CH₄ โรงงานปิโตรเคมี, โรงไฟฟ้าก๊าซธรรมชาติ
โพรเพน C₃H₈ โรงงานบรรจุแก๊สหุงต้ม, อุตสาหกรรมพลาสติก
บิวเทน C₄H₁₀ โรงงานผลิตน้ำมันเบนซิน, ระบบทำความเย็น
ไฮโดรเจน H₂ โรงงานผลิตปุ๋ย (แอมโมเนีย), โรงกลั่นน้ำมัน
2. ก๊าซพิษ (Toxic Gases)
ก๊าซ สูตรเคมี ตัวอย่างอุตสาหกรรมที่ใช้
คาร์บอนมอนอกไซด์ CO โรงงานถลุงเหล็ก, โรงงานซีเมนต์
ไฮโดรเจนซัลไฟด์ H₂S โรงกลั่นน้ำมัน, โรงบำบัดน้ำเสีย
แอมโมเนีย NH₃ โรงงานปุ๋ยเคมี, ระบบทำความเย็นในอุตสาหกรรมอาหาร
คลอรีน Cl₂ โรงงานผลิตน้ำประปา, อุตสาหกรรมยางและพลาสติก
3. ก๊าซออกซิไดซ์ (Oxidizing Gases)
ก๊าซ สูตรเคมี ตัวอย่างอุตสาหกรรมที่ใช้
ออกซิเจน O₂ โรงงานเชื่อมโลหะ, อุตสาหกรรมแพทย์ (ถังออกซิเจน)
โอโซน O₃ โรงบำบัดน้ำ, ระบบฆ่าเชื้อในอาหาร

หมายเหตุ

  • ก๊าซไวไฟ: ต้องควบคุมอุณหภูมิและแหล่งประกายไฟอย่างเคร่งครัด
  • ก๊าซพิษ: ต้องมีระบบตรวจวัดการรั่วไหลและหน้ากากป้องกัน
  • ก๊าซออกซิไดซ์: เพิ่มความเสี่ยงไฟไหม้เมื่อสัมผัสสารไวไฟ

ข้อควรพิจารณาในการเลือกเครื่องตรวจจับแก๊สรั่ว

ก่อนเลือกซื้อเครื่องเช็คแก๊สรั่ว ควรพิจารณาปัจจัยต่อไปนี้:

  • ความแม่นยำ : ควรเลือกเครื่องที่ให้ผลการวัดที่เชื่อถือได้ แม้ระดับแก๊สอยู่ในระดับต่ำ
  • การสอบเทียบ (Calibration) : เครื่องต้องสามารถสอบเทียบได้อย่างสม่ำเสมอ เพื่อรักษาความแม่นยำในการใช้งานระยะยาว
  • อายุการใช้งานของเซ็นเซอร์ : เซ็นเซอร์บางประเภทมีอายุการใช้งานจำกัด ควรเลือกที่สามารถเปลี่ยนเซ็นเซอร์ได้ง่าย
  • การแจ้งเตือน : ความสามารถในการเชื่อมต่อระบบแจ้งเตือนหรือระบบควบคุมอัตโนมัติ
  • มีมาตรฐาน : ความปลอดภัยและได้รับการรับรองมาตรฐานสากล
Infographic การเลือกเครื่องตรวจจับแก๊สรั่ว
“Infographic ข้อควรพิจารณาเลือกเครื่องตรวจจับแก๊สรั่ว”

สรุป

เครื่องตรวจจับแก๊สรั่ว หรือ เครื่องเช็คแก๊ส คือ อุปกรณ์สำคัญที่ช่วยป้องกันอุบัติเหตุ ลดความสูญเสีย และเพิ่มความปลอดภัยในอุตสาหกรรมไทย การเลือกใช้เครื่องตรวจจับแก๊สให้เหมาะสมกับลักษณะงานและสถานที่จะช่วยเสริมสร้างความปลอดภัยสูงสุดทั้งต่อคนและธุรกิจในระยะยาว

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับ เครื่องตรวจจับแก๊สรั่ว (FAQ)

มีเทน (CH₄), โพรเพน (C₃H₈), บิวเทน (C₄H₁₀), ไฮโดรเจน (H₂), คาร์บอนมอนอกไซด์ (CO), ไฮโดรเจนซัลไฟด์ (H₂S), แอมโมเนีย (NH₃), คลอรีน (Cl₂), ออกซิเจน (O₂), โอโซน (O₃), เอทิลีน (C₂H₄), ซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO₂), ไนโตรเจนไดออกไซด์ (NO₂) ฯลฯ เป็นต้น

แนะนำทุก 6-12 เดือน ขึ้นอยู่กับชนิดเครื่องและคู่มือผู้ผลิต หรือขอคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ

โรงงานที่ใช้สารไวไฟ สารพิษ หรือมีความเสี่ยงสูง ต้องติดตั้งตามกฎหมาย
หากมีการสอบเทียบสม่ำเสมอ จะมีความแม่นยำสูง
มีราคาหลากหลาย ตั้งแต่หลักพันถึงหลักแสนบาทขึ้นกับชนิดและคุณสมบัติพิเศษ
ในบางประเภทโรงงาน (เช่น โรงงานวัตถุอันตราย, โรงงานประเภท 3) การติดตั้งต้องอยู่ภายใต้การควบคุมและตรวจสอบของหน่วยงานรัฐ เช่น กรมโรงงานอุตสาหกรรม และต้องปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัยของแต่ละองค์กร
False Alarm ที่เกิดซ้ำบ่อยอาจทำให้พนักงานขาดความตื่นตัวเมื่อเกิดเหตุจริง ดังนั้นต้องเลือกเครื่องเช็คแก๊สที่มีความแม่นยำสูง ติดตั้งถูกตำแหน่ง และสอบเทียบสม่ำเสมอเพื่อลดความผิดพลาดในการตรวจจับ
ควรทำความสะอาดเซ็นเซอร์, ตรวจสอบระบบแจ้งเตือน, ทดสอบการทำงานของระบบ Shut Down อัตโนมัติ และสอบเทียบเครื่องทุกระยะเวลา เพื่อรักษาความไวในการตรวจจับ
ต้องวางตามจุดเสี่ยง เช่น ใต้ถังเก็บสาร, จุดเชื่อมต่อท่อ, ห้องควบคุม, ระบบระบายอากาศ และพื้นที่ต่ำ-สูงตามชนิดแก๊ส เพื่อให้ครอบคลุมพื้นที่เสี่ยงทั้งหมด
ควรเลือกเครื่องตรวจจับแก๊สรั่วที่มีระบบสำรองไฟ (UPS หรือ Battery Backup) เพื่อให้สามารถตรวจวัดและส่งสัญญาณเตือนได้แม้ในภาวะไฟฟ้าดับ ลดโอกาสพลาดเหตุการณ์ฉุกเฉิน

สนใจเพิ่มความปลอดภัยให้โรงงานและธุรกิจของคุณ?
เราให้บริการติดตั้ง เครื่องตรวจจับเแก๊สรั่ว (Gas Leak Detectors), ตรวจจับก๊าซพิษ (Toxic Gases) แบรนด์ Riken Keiki มาตรฐานระดับสากลในการตรวจจับก๊าซ และสารพิษในอากาศ พร้อมทีมงานออกแบบระบบตรวจวัดแก๊สให้ครอบคลุมทุกจุดเสี่ยงในโรงงาน อาคาร หรือพื้นที่อุตสาหกรรม โดยใช้อุปกรณ์

✅ ออกแบบระบบตรวจจับแก๊สรั่วที่เหมาะสมกับแต่ละอุตสาหกรรม
✅ ติดตั้งและสอบเทียบเครื่องตรวจจับแก๊สรั่วตามมาตรฐานความปลอดภัย
✅ รองรับการเชื่อมต่อระบบแจ้งเตือนและระบบควบคุมอัตโนมัติ

📞 ติดต่อผู้เชี่ยวชาญเพื่อวางระบบ เครื่องเช็คแก๊ส ให้เหมาะกับโรงงานหรือธุรกิจของคุณ!

ติดต่อฝ่ายขาย
Tel : 02-319-9994 ext.1
Line ID : @automationservice